Το πρόγραμμα σπουδών της τετραετούς Εκπαίδευσης στη Συστημική Ψυχοθεραπεία και Συμβουλευτική, έχει διαμορφωθεί ανά εκπαιδευτικό έτος με τέτοιο τρόπο ώστε να παρέχεται στους συμμετέχοντες ένας συνδυασμός θεωρητικών γνώσεων και πρακτικών δεξιοτήτων, προκειμένου να μπορούν να εργαστούν ως θεραπευτές και σύμβουλοι, τόσο ως αυτοαπασχολούμενοι όσο και ως εργαζόμενοι σε δομές δημοσίου και ιδιωτικού δικαίου που προσφέρουν τις παραπάνω υπηρεσίες.
Πρόκειται για μία εκπαίδευση που απευθύνεται σε ενήλικες, τόσο φοιτητές όσο και επαγγελματίες. Λαμβάνοντας υπ’ όψη τους χρονικούς περιορισμούς στους οποίους υπόκεινται οι συμμετέχοντες, οι δια ζώσης και διαδικτυακές συναντήσεις στις οποίες πραγματοποιούνται τα μαθήματα, έχουν συσσωρευθεί σε ένα εντατικό Σαββατοκύριακο το μήνα κατά τη διάρκεια του οποίου δίνεται και το απαραίτητο υλικό για εμβάθυνση μέχρι την επόμενη συνάντηση.
Οι στόχοι και οι ενότητες που καλύπτονται περιγράφονται συνοπτικά, ανά διδακτικό έτος, παρακάτω:
Α ΕΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Το πρώτο έτος της εκπαίδευσης είναι αφιερωμένο στην θεωρητική κατάρτιση των συμμετεχόντων πάνω στη Θεωρία Συστημάτων παράλληλα με την βιωματική διδασκαλία στόχος της οποίας είναι η ανάπτυξη του Συστημικού Σκέπτεσθαι. Μέχρι το τέλος του πρώτου έτους, ο στόχος είναι να μπορεί ο συμμετέχοντας να σκεφθεί και να αναλύσει πτυχές τόσο της καθημερινότητας όσο και της επιστήμης, αξιοποιώντας τις αποκτηθείσες γνώσεις και δεξιότητες, υπό το πρίσμα της Θεωρίας Συστημάτων.
Στα περιεχόμενα του πρώτου έτους περιλαμβάνονται:
- Βασικές έννοιες της θεωρίας συστημάτων: Τι είναι σύστημα, τι είναι ομάδα, πως οι σχέσεις καθορίζουν την δομή, η έννοια του παρατηρητή, η έννοια της αυτοποίησης κλπ
- Η συμβολή των πρωτεργατών της Θεωρίας Συστημάτων (Maturana, Varela, von Foerster, Bateson, Prigogine, κ.α.)
- Τομές και διαφορές της εφαρμογής της Θεωρίας Συστημάτων στην Ψυχοθεραπεία με τις υπόλοιπες Θεραπευτικές μεθόδους (Ψυχοδυναμική, Γνωστικοσυμπεριφορική, Φαινομενολογία, κλπ)
- Η Εφαρμογή της Θεωρίας Συστημάτων στην Ψυχολογία και την Ψυχοθεραπεία
- Η Εφαρμογή της Θεωρίας Συστημάτων στην Παιδαγωγική
- Η Εφαρμογή της Θεωρίας Συστημάτων στην Κοινωνική Εργασία
- Η Εφαρμογή της Θεωρίας Συστημάτων στην σύσταση, λειτουργία και εμψύχωση ομάδων
Β ΕΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Έχοντας κατακτήσει τις απαραίτητες γνώσεις και τις αρχές του συστημικού σκέπτεσθαι, μέσα από την βιωματική δουλειά της ομάδας αλλά και την εκμάθηση του τρόπου εφαρμογής τους στις Ανθρωπιστικές Επιστήμες, στο δεύτερο έτος καλύπτονται αναλυτικά τα σημαντικότερα μοντέλα Συστημικής και Οικογενειακής Θεραπείας. Στόχος του έτους είναι η εις βάθος κατανόηση των κοινών σημείων και των διαφορών που έχει κάθε μοντέλο με τα υπόλοιπα, η εξέταση τους στο εκάστοτε ιστορικό πλαίσιο που δημιουργήθηκαν, η αντίληψη του τρόπου με τον οποίο η Συστημική Σκέψη έχει εξελιχθεί στο κομμάτι της ψυχοθεραπείας μέχρι σήμερα και η ανάπτυξη δεξιοτήτων εφαρμογής των εν λόγω μοντέλων στην θεραπεία και στην συμβουλευτική
Στα περιεχόμενα του δεύτερου έτους περιλαμβάνονται ανάμεσα στα άλλα:
- Δομική Οικογενειακή Θεραπεία
- Πολυγενεακό Μοντέλο
- Στρατηγική Οικογενειακή Θεραπεία του Palo Alto
- Βασικές Αρχές της Ανθρώπινης Επικοινωνίας
- Το πρώιμο μοντέλο του Μιλάνου, το πέρασμα στην Β’ Κυβερνητική και το μετέπειτα μοντέλο του Μιλάνου
- Συνεργατική Θεραπεία
- Αφηγηματική Θεραπεία
- Βραχεία Θεραπεία Εστιασμένη στη Λύση
- Συστημική Θεραπεία Ζεύγους
- Διαμορφώνοντας την Πρώτη Συνεδρία – Πρακτικός οδηγός εκκίνησης της θεραπευτικής διαδικασίας ανάλογα με το σύστημα των πελατών
Γ ΕΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Έχοντας πλέον αποσαφηνίσει τα μοντέλα της Συστημικής Θεραπείας, τις ομοιότητες και τις διαφορές τους, το τρίτο έτος αφιερώνεται στην έμπρακτη εφαρμογή των γνώσεων που έχουν αφομοιωθεί στην Ελλάδα του σήμερα. Σε αυτό το έτος ξεκινάει πλέον να γίνεται πολύ σημαντική η εφαρμογή των περιεχομένων της εκπαίδευσης από τους συμμετέχοντες στην πρακτική τους. Ξεκινάει η εποπτευόμενη πρακτική άσκηση και οι συμμετέχοντες φέρνουν ανατροφοδότηση από τις προσπάθειες τους να εφαρμόσουν όσα έχουν αποκομίσει, προκειμένου να επιτευχθούν οι πιο χρήσιμοι για τον καθένα τρόποι εφαρμογής μέσα από συναντήσεις εποπτείας.
Στα περιεχόμενα του τρίτου έτους περιλαμβάνονται εκτός από την πρακτική και τις συναντήσεις εποπτείας:
- Ο Ρόλος της Συστημικής Θεραπείας στην Οικογένεια και τις σχέσεις των ανθρώπων στην Ελλάδα του σήμερα
- Ο Ρόλος της Συστημικής Θεραπείας στην προστασία της Οικογένειας
- Ο Ρόλος της Συστημικής Θεραπείας σε περιπτώσεις προετοιμασίας για διαζύγιο και στην διαχείριση των δυσκολιών που συνοδεύουν τη διάλυση μίας οικογένειας, αλλά και της αξιοποίησης των προτερημάτων που προκύπτουν από αυτή
- Η Εφαρμογή της Συστημικής Θεραπείας στην δημιουργία και την ομαλοποίηση της λειτουργίας μιας νέας Μικτής οικογένειας
- Πως μπορεί η Συστημική Θεραπεία να βοηθήσει στην διαχείριση και την αξιοποίηση της επαγγελματικής αστάθειας και της οικονομικής ανασφάλειας
- Βασικές Αρχές Ψυχοπαθολογίας
- Αντιψυχιατρικό Μοντέλο και ο Ρόλος του Θεραπευτή
- Συστημική κοινοτική Παρέμβαση
Δ ΕΤΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ
Ο στόχος του τελευταίου έτους είναι να προμηθεύσει στους συμμετέχοντες όλα όσα χρειάζονται ώστε να μπορέσουν να αποδεσμευθούν από το πρόγραμμα και να νιώθουν ασφάλεια να εργαστούν ως Συστημικοί Θεραπευτές και Σύμβουλοι χωρίς την ανάγκη της καθοδήγησης να λειτουργεί ως τροχοπέδη στα εγχειρήματα τους.
Προκειμένου να επιτευχθεί αυτό, κάθε συμμετέχοντας παρακινείται να επιλέξει κάποιο από τα μοντέλα που του ταιριάζει περισσότερο και ανατίθεται στον ανάλογο επόπτη-συνεργάτη του προγράμματος ο οποίος θα τον βοηθήσει καθόλη τη διάρκεια του έτους να προσεγγίζει όποιο θέμα εξετάζεται από την ομάδα σύμφωνα με το πως θα το εξέταζε το συγκεκριμένο μοντέλο. Με τον συγκεκριμένο επόπτη ο συμμετέχοντας εκπονεί εφ’ όσον το επιθυμεί και μία ερευνητική εργασία.
Η ομάδα στο τέταρτο έτος λειτουργεί με υπο-ομάδες κάθε μία από τις οποίες αντιπροσωπεύει ένα συγκεκριμένο μοντέλο με τη βοήθεια του συντονιστή της και δημιουργείται έτσι μία διαλεκτική ανάμεσα στους τρόπους θέασης των διαφορετικών προσεγγίσεων.
Προκειμένου να μπορέσουν να αποδεσμευτούν από το πρόγραμμα και την ανάγκη καθοδήγησης χωρίς να πέσουν στην παγίδα της μοναχικής εργασίας, ένα μεγάλο μέρος του τετάρτου έτους αφιερώνεται στην ανάπτυξη δεξιοτήτων αυτοοργάνωσης, αλληλοεκπαίδευσης και τρόπων peer to peer εποπτείας (τρόπους να δημιουργούν οι συμμετέχοντες ομάδες στις οποίες αλληλοεποπτεύονται χωρίς την ανάγκη παρουσίας κάποιου πιο έμπειρου θεραπευτή που θα έχει κάποια θέση εξουσίας).
Στα περιεχόμενα του τέταρτου έτους περιλαμβάνονται ανάμεσα στα άλλα:
- Συστημική Θεραπεία Παιδιών και Εφήβων και Οικογενειών με μέλη Παιδιά και Εφήβους
- Διεργασία Ομάδας (Ομαδική Συστημική Θεραπεία)
- Συστημική Θεραπεία των Νευρώσεων
- Συστημική Θεραπεία των Ψυχώσεων
- Εφαρμοσμένη Συστημική Θεραπεία: Ο ρόλος του θεραπευτή σε πλαίσια (Κέντρα ειδικών Θεραπειών, ΜΚΟ, Σχολεία, Ελεύθερο Επάγγελμα, κλπ)
- Οικογενειακή Θεραπεία